Coaches moeten verder kijken dan enkel hun eigen leiderschap of dat van hun kapitein. Een goed team draait op gedeeld leiderschap.
Atleetleiders als sleutelfiguren voor een optimaal teamfunctioneren: De mediërende rol van het teamvertrouwen van spelers en hun identificatie met het team
Bio
Na jarenlange speel- en coachingservaring in het volleybal besloot Katrien Fransen (°1984) via een doctoraat aan de KU Leuven een nieuwe onderzoekslijn op te zetten rond gedeeld leiderschap in sportteams. Als professor aan het departement Bewegingswetenschappen zet ze haar onderzoek verder door te kijken hoe het leiderschapspotentieel binnen sportteams geïdentificeerd en ontwikkeld kan worden. De innovatieve bevindingen uit haar onderzoek vertaalt ze maar al te graag naar de praktijk. Zo maakten o.a. de nationale hockey- en volleybalteams, verschillende voetbalploegen uit de eerste klasse en zelfs de Australische rugbykampioen gebruik van haar analyses. Naast sportteams toont ook de organisatiecontext en onderwijssector steeds meer interesse voor haar werk.
Doctoraat in het kort
Goede leiders zijn cruciaal voor een sportteam, niet alleen op het veld maar ook daarnaast. Ze creëren een ‘wij’-gevoel binnen het team, wat het teamvertrouwen versterkt en de teamprestatie verbetert. Hierbij wordt vooral naar de kapitein gekeken die wordt beschouwd als dé leider van het team op én naast het veld. In scherp contrast met deze hoge verwachtingen, wees mijn doctoraat uit dat de aanvoerdersband slechts zelden naar de sterkste leider gaat. Voor coaches is het dus cruciaal om de leiderschapsstructuur binnen hun team in kaart te brengen met onze innovatieve leiderschapsanalyse en het aanwezige leiderschapspotentieel verder te ontwikkelen.
Waarom is jouw doctoraat belangrijk?
Mijn onderzoek inspireert coaches om te kiezen voor gedeeld leiderschap, waarbij verschillende spelers een leiderschapsrol opnemen. Experimentele studies duidden op het belang van deze atleetleiders voor het teamvertrouwen en de teamprestatie. Hierbij is er niet enkel aandacht voor het taakgericht en motivationeel leiderschap op het veld, maar ook voor het leiderschap gericht op een sociale teamsamenhang en een goede vertegenwoordiging naar de buitenwereld toe. Onze bevindingen, alsook onze innovatieve leiderschapsanalyse om het leiderschapspotentieel binnen een team in kaart te brengen, blijken ook inspirerend te zijn voor de organisatiecontext waarbij het concept van gedeeld leiderschap meer en meer aan interesse wint.
Wat is er nieuw aan je werk?
Ons onderzoek wees uit dat niet de kapitein, maar wel andere spelers in het team, vaak gezien worden als de beste leiders. Om de volledige leiderschapsstructuur binnen een team in kaart te brengen, ontwikkelden we een innovatieve methode op basis van sociale netwerkanalyse. Verder voerden we een reeks experimentele studies uit die duidelijk wezen op de sterke impact van de atleetleiders op het teamvertrouwen van hun teamgenoten, alsook de samenhang binnen het team, en de teamprestatie.
Waarom wil je het publiek informeren over jouw onderzoek?
De onderzoeksbevindingen zijn relevant voor het brede publiek gezien ze een nieuw concept van gedeeld leiderschap op de kaart zetten, waar in sportteams voordien nog geen sprake van was. De ontwikkelde leiderschapsclassificatie (bestaande uit vier leiderschapsrollen), alsook de techniek om de leiderschapsstructuur in een team in kaart te brengen, zijn bovendien ook toepasbaar buiten de sportwereld, zoals bijvoorbeeld bij organisatieteams.